Spirituele geur van UnFair Trade rozen

Foto (detail): Wikipedia / Ruiu Michele

AH-slaafjes & Fair Trade Albert Heijn, onderdeel van Ahold is een eerlijke winkel, altijd al geweest, vooral na de regeerperiode van de goudeerlijke Cees van der Hoeven en tijdens het bewind van de Zweed Anders Moberg, de man van het arbeidsvoorwaardenpakket. Tot 10 uur in de late avond is het bij AH XX zeker heerlijk winkelen. Fraaie ambiance, met eerlijke groene beef, halalvlees, en sinds enige tijd ook met Fair Trade-bloemen.

Goudeerlijke producten die in de schappen worden gestald door prepubers in te grote blauwe Ahá-jassen, die na 3 contracten wettelijke mogen worden ontslagen (onderzoek van CNV Dienstenbond) en vervolgens arbeidsrechtelijk mogen worden ingeruild voor nieuwe goedkope slaafjes. De Commissie Gelijke Behandeling oordeelde dat dit gedrag leeftijddiscriminatie is. Patricia Hoogstraaten, woordvoerder van de supermarktbranche: ‘We overtreden de wet niet’ (lees: we overtreden de wet nog nét niet).

En daar gaat het om: hoe op een feodale manier en met het wetboek in de hand asociale wijn in nieuwe zakken te kunnen gieten.

De AH UnFair Trade-slaafjes, veelal multicultureel van kleur, mogen de emmers met Max Havelaar-bloemen van water voorzien, de eerlijke biefstuk van de groene weiden aandragen en het halalvlees herschikken in de koelvitrines. Multatuli zou dik tranen in de ogen krijgen van zoveel AH-personeelsliefde, daar waar de gemiddelde Chinese jeans-fabrikant voor uitbuiting en kinderarbeid wordt opgehangen op het Plein van de Hemelse Vrede.

Oog voor sociale aspecten.
Onder de kop: Oog voor sociale aspecten, meldt AH op zijn website: ‘Als leverancier van de AH Eigen Merk producten zijn we medeverantwoordelijkheid voor de gehele productieketen. Dat wil zeggen dat we medeverantwoordelijk zijn voor de wijze waarop onze producten gemaakt en bewerkt worden. Het gaat daarbij niet alleen om oog voor dier en milieu, maar ook om aandacht voor sociale aspecten’.

Op papier is het allemaal dik in orde, zo laat AH de kritische consument weten. Sinds 2005 is Ahold namelijk lid van Business Social Compliance Initiative (BSCI), een initiatief om de sociale omstandigheden in risico-landen te verbeteren.

Ook via de SA 8000-code, waarbij leveranciers in risicogebieden ‘op langere termijn’ (!) aan moeten voldoen, conformeert de grootgrutter zich om bij de consument een gebroken wit voetje te halen.

Het gebroken wit voetje heeft betrekking op de universele standaard en voorschriften met betrekking tot onder andere: kinderarbeid, gedwongen arbeid, gezondheid en veiligheid, vrijheid van vakvereniging, discriminatie, werktijden en beloning.

Toch hoogst opmerkelijk dat ik in de winkels van AH telkens een smerige smaak in mijn bek krijg als ik de doodvermoeide gezichtjes met doffe ogen van de te jonge vakkenvullers zie die bij AH XX ’s avonds laat zich naar de klok van 10 uur worstelen voor een halve habbekrats.

Spiritualiteit, ik schreef het al vaker, is niet te vinden bij institutionele Dumbo’s en Dombo’s die eerlijke goudrenetten verkopen, noch bij menige spirituele organisatie of New Age-beweging die onder valse vlag cursisten voor veel geld een heerlijk gevoel geven en vervolgens op dood spoor zetten.

Demasqué
Door een spiritueel demasqué kon mijn dag vorige week niet meer kapot. De RVU (Radio Volksuniversiteit educatieve omroep) was in de ether, en ik zat op rozen. De KVW (Keuringsdienst van Waarde) ontdekte namelijk dat er een luchtje zat aan de rozen die Fair Trade op een transparante manier in het Afrikaanse Havelaar-cellofaan liet doen, en die bij AH manipulatief rookgordijnen bewerkstelligen. Onder het stokoude motto ‘puur en eerlijk’ laat de grootgrutter de bloemenliefhebbers een verantwoord poepje ruiken. Als het geld moet opleveren kan AH heel ver gaan in haar antropologische Derde Wereld hobby’s. In plaats van missionerende kraaltjes naar Afrika te brengen worden er nu ecologische met stammenspeeksel geverfde kraaltjes uit Afrika aan elkaar geregen en geïmporteerd voor de Hollandse dunne polsjes. Kijk dat is andere Deventer koek, of dat is, zoals ik in relatie tot het ABP eens parodieerde: gemodificeerd draaikontenvlees, dat op zijn retour is.

Het was geen luchtje, maar een ordinaire stank die via Fair Trade de wereld in meurde en ons via het beeldscherm tegemoet kwam. De Keuringsdienst van Waarde *KVW) ging op pad, sprak uitgebreid de glibberige ceremonie- en opperstalmeester van de bloemenveiling in Aalsmeer die aan mediatraining deed, sprak de ‘transparante’ baas van Fair Trade, en nam in de persoon van Maarten Remmers (KVW) het vliegtuig om de in Kenia gekweekte bloemen eens sociaal te besnuffelen.

De situatie met de Fair Trade-bloemen is vergelijkbaar met geitenkaas die van koemelk bereid is, de lam-shoarma die van varkensvlees gemaakt is en het Mona fruittoetje waarvan het ‘fruit’ in een homeopathische verdunning is bereid, maar wettelijk … aan de gestelde eisen voldoet.

De camera’s zoemden in bij een niet bij de Fair Trade club aangesloten Keniaanse bloemenkweker. Blanke directeur, gitzwarte mededirecteur, vriendelijke volle lach van de laatste, kritisch, realistisch. De bloemenkas met rozen was groot en met veel licht, al TV kijkende ging mijn borst open door de ontwapende openheid van de teler die plezier in zijn werk had. Een immense bloemenkas, een bijna transcendente transparantie wat licht betrof, en dat allemaal zonder Fair Trade-label. Hoe heerlijk zou het beeld dan wel niet moeten zijn bij een Fair Trade-teler waarvan de bloemen uiteindelijk bij AH in Amsterdam of Utrecht verkocht zouden worden?

Het voor mij voorspelbare antwoord kwam weldra helder in beeld.

Analoog-kaas
Spiritualiteit in Nederland, zeker gelieerd aan voedingsbewustzijn is opnieuw mode, een grill geworden, een revival uit de jaren zeventig. Met ‘eerlijke’ en exotische voeding wil de supermarkt goede sier maken, kaasje hier, kaasje daar, omgekeerde fles met port die zichzelf druppelt in een kaas ter grootte van een dubbeldik wagenwiel. Maar de kaas in kant-en-klare Italiaanse macaroni- en andere pastaschotels van AH zijn vervangen door bleke smakeloze nepkaas: analoog-kaas, zogenaamd gezonder wegens ontbreken transvetten, maar veel lagere kostprijs, en dáár gaat het om. De ‘kaas’ in lasagne van AH bestaat voor 40% uit analoog-kaas, de pizza van de COOP zelfs voor 70% (onderzoek 2008 RIKILT Wageningen / Consumentenbond / KVA), en de bazen van de kazen bestaan voor 99,97% uit nep (eigen waarneming).

Van de nepkaas en nepbazen terug naar de spirituele rozen (de meeste artificieel gekweekte rozen gaan trouwen zelden open en sterven in de knop als een papier-maché object in troebele formaldehyde) en de naar de ‘sociale’ ondernemers met Fair Trade beginselen.

De Fair Trade-bloemenleverancier van AH en andere grootmachten die uit sociale overwegingen op de kleintjes letten, was gevestigd op een landgoed, een Afrikaanse ‘hacienda’ waar de voormalige Oost-Duitse Stasi ‘U’ of ‘Sie’ tegen zou zeggen. Zwaar bewapende bodyguards achter in een omheinde vesting achter gaas, walkietalkies om contact te houden met het onzichtbare opperhoofd dat niet transparant in beeld wilde komen. Mobiel contact vanuit een ‘eerlijke’ telefoon, het mocht niet baten, opnieuw aan de poort van het eerlijke rozenimperium, no way, letterlijk en figuurlijk. De terugreis naar Nederland moest aanvaard worden, terugkoppelen naar het rietsuikerzoete kantoortje van Fair Trade in Nederland. Stamelende directeur: Fair Trade is fair, wat ze in Afrika doen kon hij ook niet helpen, Fair Trade Nederland doet het fair, begrip werd opgebracht voor de Afrikaanse Fair Trade kweker die geen pottenkijkers wilde, zo prevelde een vaalwitte Fair man.

Transparantie met oogkleppen op, namaakman, schichtig als een kapot gefokt alternatief hobbelpaard. Nederlands-Afrikaans boerenbedrog, analoog aan saus, gemaakt met AH-nepkaas, UnFair.